Programmabegroting 2026-2029

In maart 2026 zijn de gemeenteraadsverkiezingen. De begroting die nu is opgesteld, is daarmee de laatste van deze raadsperiode. En dat gebeurt in een tijd waarin gemeenten steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, terwijl de beschikbare middelen juist afnemen. Dat vraagt om keuzes, duidelijke prioriteiten en vooral: samenwerking.

Het Rijk heeft forse bezuinigingen aangekondigd. Hoewel er in 2026 en 2027 tijdelijk extra geld beschikbaar komt, schuift het zogeheten ‘ravijnjaar’ door naar 2028. Dat betekent dat we als gemeente op termijn met nog grotere financiële tekorten te maken krijgen. Tegelijkertijd zien we dat de maatschappelijke vraagstukken steeds complexer worden. De druk op jeugdzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) blijft toenemen, het vinden van personeel blijft lastig, en ook voor de gemeente stijgen de kosten. Daarnaast wordt er steeds meer gevraagd van de veerkracht en weerbaarheid van onze inwoners en partners.

We kijken waar we kunnen besparen, hoe we onze inkomsten kunnen verhogen, en wat écht nodig is om te blijven doen waarvoor we als gemeente staan.  We doen dat met één helder doel voor ogen: blijven bouwen aan een Teylingen waarin jong en oud zich gezien en gesteund voelt. Want samen maken we Teylingen. De gemeenteraad bespreekt de begroting op 6 november 2025.

Omvangrijke projecten die komende jaren op de planning staan zijn bijvoorbeeld: de herontwikkeling van de Ruïne van Teylingen, de realisatie van de Regiodeal, de centrumplannen en Nieuw Boekhorst. In Nieuw Boekhorst wordt de komende jaren gebouwd aan een groene en duurzame wijk. Met meer dan 1250 woningen voor verschillende doelgroepen, een basisschool, sportvelden en verschillende speel- en sportplekken. En dit is niet de enige plek waar gebouwd wordt: de woningbouwprojecten Langeveld, De Waaier en de Kagerbuurt vorderen gestaag. De herontwikkeling van de Ruïne van Teylingen krijgt steeds meer vorm. Inwoners en toeristen kunnen in de toekomst nog meer genieten van dit historische monument met een rijke middeleeuwse geschiedenis en de omliggende terreinen. Ook wordt gewerkt aan het verbeteren van de drie centra in Sassenheim, Voorhout en Warmond. Met als doel: centra die levendig, veilig en groen blijven, klimaat adaptief worden en aantrekkelijk zijn om te wonen, winkelen, ontmoeten en ondernemen. 

Zoals gezegd krijg Teylingen, net als veel andere gemeenten, minder geld van de Rijksoverheid. Tegelijkertijd moeten we meer uitgeven, bijvoorbeeld aan jeugdzorg en de Wmo. Om de begroting in balans te brengen, moesten er richting geven worden bij het vaststellen van de Kadernota. Hierbij is gekeken hoe kunnen we besparen (64%), maar ook hoe kunnen we onze inkomsten verhogen (36%).

In juli 2025 is door de gemeenteraad tijdens de bespreking van de Kadernota richting geven aan het college. Enkele maatregelen die toen genoemd zijn: besparen via onze gemeenschappelijke regelingen, besparen op het onderhoud van boomgaten, laten vervallen van de natte gymles (zwemmen in plaats van gym), invoeren van verblijfsbelasting en het verhogen van de onroerendezaakbelasting (OZB) voor woningen en niet-woningen. 
 

Naar aanleiding van de motie ‘Inzet extra bezuinigingen en meevallers’ heeft het college gezocht naar mogelijkheden voor het ‘verzachten’ van de stijging van de OZB voor niet-woningen. Het voorstel van het college is om in 2026 75% van het voorgestelde rekentarief uit de Kadernota voor niet-woningen (zowel de eigenaren als de gebruikers) te hanteren en vanaf 2027 100% op te nemen. Hiermee wordt de verhoging naar het rekentarief in twee stappen gerealiseerd.

Het college is zich ervan bewust dat het besparen op gemeenschappelijke regelingen impact kan hebben op de kwaliteit en continuïteit van voorzieningen waar inwoners op rekenen. Deze regelingen zijn vaak gericht op samenwerking en efficiëntie, maar bezuinigingen kunnen ook leiden tot verschraling of verminderde slagkracht. Daarom houden we de effecten van deze keuzes nauwlettend in de gaten. We monitoren actief wat de gevolgen zijn voor de dienstverlening, de samenwerking met partners en de maatschappelijke opgaven waar we samen voor staan. Waar nodig sturen we bij, met oog voor de belangen van onze inwoners en de lange termijn.

Zo heeft college heeft de motie ‘De taakstelling geldt ook voor HLTsamen’ ingebracht in het bestuur van HLTsamen. Het bestuur ziet geen mogelijkheden om verder te bezuinigingen (dan de opgenomen 4%) op de bedrijfsvoering van HLTsamen. Verder gaan betekent snijden in de ontwikkelkracht. En dat raakt uiteindelijk ook de dienstverlening aan inwoners, ondernemers en bestuur. Want een organisatie die niet ontwikkelt, verliest aan kwaliteit. Als gemeente Teylingen verdere besparingen wil bij HLTsamen zal het bezuinigingen moeten doen in de programma’s, die doorwerken in HLTsamen.

Het sociaal domein neemt een steeds grotere plek in gemeentelijke begrotingen in, ook in Teylingen. Dit omdat gemeenten sinds de decentralisaties meer zorgtaken op zich hebben genomen, terwijl de middelen vaak achterblijven. Tegelijkertijd groeit de vraag naar ondersteuning – van jeugdzorg tot Wet maatschappelijke ondersteuning – en worden de problemen waarmee inwoners kampen complexer en verweven. Uiteraard willen wij onze inwoners blijven helpen, maar we staan voor de moeilijke taak om dit te doen binnen steeds krapper wordende budgetten. Deze spanning tussen betrokkenheid en betaalbaarheid raakt de kern van wat we als gemeente willen zijn: een betrouwbare partner voor mensen die steun nodig hebben. 

Het versterken van preventie is essentieel om de gezondheid en het welzijn van inwoners duurzaam te verbeteren. Door vroegtijdig in te zetten op een gezonde leefstijl, mentale veerkracht en een sterke sociale basis, kunnen we veel problemen voorkomen en de druk op de zorg verlichten. De landelijke akkoorden IZA (Integraal Zorgakkoord) en GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord) bieden hiervoor belangrijke kaders en stimuleren samenwerking tussen gemeenten, zorgpartners en maatschappelijke organisaties. Via de SPUK-regeling (Specifieke Uitkering) worden middelen beschikbaar gesteld om deze preventieve aanpak lokaal te realiseren. 

Een concreet voorbeeld is de pilot Zorgzame Wijken (WWZ), waarin inwoners, professionals en organisaties samen werken aan een sterke sociale infrastructuur en toegankelijke ondersteuning dichtbij huis. Deze wijkaanpak sluit aan bij de principes van positieve gezondheid en draagt bij aan het versterken van de eigen regie en het netwerk van inwoners. Het college ziet hierin een kans om preventie structureel te verankeren in beleid en uitvoering, met oog voor de brede maatschappelijke opgaven waar Teylingen voor staat.

De komende jaren blijven de kosten voor jeugdhulp en de Wmo onzeker. De taskforce jeugdzorg is een belangrijke stap in de gezamenlijke regionale aanpak om de jeugdzorg toegankelijk, betaalbaar en toekomstbestendig te houden. Met de Kadernota is al besloten om vooraf te investeren in de uitvoering van de maatregelen. Die investering is opgenomen in de meerjarenbegroting, wat laat zien dat we voorsorteren op verandering. De inzet is helder: kinderen en gezinnen tijdig de juiste hulp bieden, en tegelijkertijd zorgen dat we als gemeente grip houden op de kwaliteit en kosten van zorg. Het is een traject dat vraagt om samenwerking, vertrouwen en doorzettingsvermogen – en dat doen we samen met onze partners in de regio. In 2026 worden de eerste maatregelen doorgevoerd. De verwachting is dat de eerste resultaten in 2027 zichtbaar zullen worden.

In de komende jaren komen nog de nodige opgaven op ons af: we werken aan een nieuwe voorzieningennota, een nieuw Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor het onderwijs, actualisatie en uitvoering van de beheerplannen en de verduurzamingsopgave van het gemeentelijk vastgoed. Deze opgaven brengen vanzelfsprekend ook financiële consequenties mee zich mee. Gezien de financiële situatie zal dit ook weer keuzes met zich meebrengen.

Ook zien we dat het onderwerp maatschappelijk weerbaarheid onverminderde aandacht krijgt in de rijksbegroting. Vanaf 2027 wordt hier landelijk 70 miljoen euro extra voor vrijgemaakt. Onder meer wordt dit geld gebruikt voor publiekscampagnes en het inrichten van een landelijk dekkend stelsel van informatie- en noodsteunpunten samen met gemeenten en veiligheidsregio’s. De Veiligheidsregio Holland Midden maakt op dit moment een voorstel voor het bestuur waar regionale invulling van noodsteun-punten onderdeel van zijn. 

De gemeente heeft een belangrijke rol in de coördinatie bij de aanpak om de weerbaarheid te versterken. Deze opgave is maatschappij breed en vraagt betrokkenheid van alle domeinen. Intern vraagt dat aandacht voor de continuïteit van kritieke processen en crisisbeheersing, maar ook moeten er afspraken worden gemaakt ten behoeve van de vitale voorzieningen. Daarnaast is het van belang dat sociale netwerken worden versterkt, ten behoeve van de zelf- en samenredzaamheid. Weerbaarheid en veerkracht zijn niet uitsluitend veiligheidsvraagstukken, maar vragen brede samenwerking binnen, maar vooral ook met en in de samenleving.

Voor de komende jaren loopt het tekort op tot ongeveer 1,5 miljoen euro in het jaar 2029. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 moet het nieuwe gemeentebestuur hierover beslissingen nemen.

We willen dat iedereen prettig kan wonen en leven in Teylingen. Dit vraagt om een gezonde financiële basis, maar óók om het benutten van de kracht van onze samenleving. Die kracht uit zich in een rijk verenigingsleven, veel betrokken vrijwilligers, ondernemers, actieve geloofsgemeenschappen en kerken die een verbindende rol spelen in buurten en wijken. Samen zetten we ons in voor een leefbare, zorgzame en vitale gemeente. Veel opgaven zijn ingewikkeld en vragen om een gezamenlijke aanpak. Daarom stellen we prioriteiten, blijven we elkaar ontmoeten en zijn we in gesprek met elkaar. Samen maken we Teylingen.

Bekijk hier de begroting in 1 oogopslag.

Binnenkort (6 november) bespreekt de gemeenteraad de begroting voor het komende jaar. Tijdens dit openbare debat gaan raadsleden met elkaar in gesprek over de keuzes die gemaakt worden: waar investeren we in, waar bezuinigen we op, hoe verhogen we onze inkomsten en hoe zorgen we dat onze gemeente leefbaar, duurzaam en toekomstbestendig blijft?

Het begrotingsdebat is hét moment waarop politieke partijen hun visie delen en besluiten nemen die invloed hebben op het dagelijks leven van onze inwoners en ondernemers. De gemeentebegroting gaat over keuzes die ons allemaal raken.

• Wanneer: 6 november vanaf 20.00 uur
• Waar: Bestuurscentreum Voorhout
• Volgen: U bent van harte welkom om het debat bij te wonen in de raadszaal of live mee te kijken via de livestream.