De vijf gemeenten in de Duin- en Bollenstreek (Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk en Teylingen) werken samen aan een duurzame toekomst voor het landelijk gebied. Hiervoor is het Programma Landelijk Gebied en Duurzame Greenport (Programma LGDG) opgesteld. De colleges van Hillegom, Lisse, Teylingen en Katwijk hebben dit Programma LGDG op 16 december vastgesteld. Naar verwachting gebeurt dit in de gemeente Noordwijk in het eerste kwartaal van 2026.
Het Programma LGDG richt zich op het behouden én verduurzamen van de Duin- en Bollenstreek. Belangrijke thema’s zijn onder andere: behoud van bollengrond en open landschap, natuur en biodiversiteit versterken, zorgen voor voldoende water en gezonde bodems, duurzame bollenteelt en landbouw, ruimte voor betaalbare woningen & duurzame energie en een goede balans tussen wonen, werken, recreatie en mobiliteit. Het programma vervangt de eerdere Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (ISG 2016) en schetst de richting voor de ontwikkeling van het buitengebied tot 2040.
Brede betrokkenheid
Het programma is in samenwerking met inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en andere overheden tot stand gekomen. Inwoners en jongeren konden via peilingen hun mening geven. Daarnaast waren er diverse bijeenkomsten met gemeenteraden en betrokken organisaties. Gedurende zes weken konden inwoners, ondernemers en organisaties hun reactie geven op het ontwerp. Dit leverde 87 zienswijzen op, waarvan een deel heeft geleid tot wijzigingen in het programma.
Wensen en bedenkingen vanuit de gemeenteraden
In het najaar van 2025 kregen de vijf gemeenteraden de gelegenheid om hun wensen en bedenkingen te delen. Door Katwijk zijn geen wensen en bedenkingen ingediend. Hillegom, Lisse en Teylingen hebben wensen en bedenkingen ingediend. In totaal zijn er vier amendementen ingediend door Hillegom, vier door Lisse en twee door Teylingen. Deze input is, naast de aanpassingen naar aanleiding van de zienswijzen, zoveel mogelijk verwerkt in het aangepaste Programma LGDG.
De gemeenteraad van Noordwijk heeft de behandeling uitgesteld. In het eerste kwartaal van 2026 bespreekt de raad eerst een (gedeeltelijke) herziening van de Omgevingsvisie én de wensen en bedenkingen ten aanzien van het Programma LGDG, voordat het programma aan het college wordt voorgelegd.
Belangrijkste wijzigingen
Op basis van de wensen en bedenkingen van de gemeenteraden is het programma op meerdere onderwerpen aangepast en aangescherpt. De belangrijkste wijzigingen zijn:
- Aanscherping doelstelling emissievrije bollenteelt: De doelstelling sluit nu aan bij de landelijke ambitie van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN). Dat houdt in dat er in 2030 wordt gestreefd naar een nagenoeg emissievrije bollenteelt voor wat betreft gewasbeschermings-middelen. In 2040 is het doel om toe te werken naar een toekomst- en klimaatbestendig landschap. Met duurzame, winstgevende en nagenoeg emissievrije, en waar mogelijk biologische bollenteelt en veeteelt. Daarbij is nadrukkelijk aandacht voor agrarisch natuurbeheer, natuur, biodiversiteit, water, cultuurhistorie en recreatie.
- Aanpassing en toevoeging van zoekgebieden voor woningbouw: Op verzoek van de gemeenteraad van Hillegom zijn twee zoekgebieden uit het programma gehaald en drie nieuwe zoekgebieden toegevoegd. Voor Lisse is één zoekgebied toegevoegd op basis van de ingediende zienswijzen.
Alle wensen en bedenkingen zijn terug te lezen in het Programma LGDG.
Vervolgstappen
Na het vaststellen van het Programma LGDG volgen verschillende stappen om de uitvoering te borgen:
- Het programma zal worden verwerkt, en daarmee geborgd, in de Omgevingsvisies van de gemeenten.
- In Noordwijk zijn in opdracht van de raad de visie-elementen uit het programma opgenomen in het addendum Landelijk Gebied van de Ontwerp Omgevingsvisie 1.2.
Voor de uitvoering van de ambities uit het Programma LGDG wordt een uitvoeringsagenda opgesteld.
Samenwerken aan de toekomst
Met het Programma LGDG zetten de gemeenten in op een toekomstbestendig, duurzaam en aantrekkelijk landelijk gebied. Daarmee wordt gewerkt aan een gezonde leefomgeving, een sterke regionale economie en het behoud van het unieke landschap van de Duin- en Bollenstreek.
