Pacht agrarische gronden Teylingen

In 2024 is een openbare selectieprocedure gevoerd om voor 5 clusters grond in Teylingen een pachtovereenkomst te sluiten (met ingang van 1 januari 2025). Dit heeft tot veel maatschappelijke onrust geleid. Op 11 februari 2025 is, na constatering van gebreken in de gevoerde procedure, de voorlopige gunning op basis van deze selectieprocedure ingetrokken. Om het beheer van weilanden, de continuïteit van de bedrijfsvoering van de boeren en de rust te bewaren in de tussenliggende periode zijn, waar van toepassing, tijdelijke bruikleenovereenkomsten gesloten voor deze clusters. Dit geeft ruimte om een nieuwe selectieprocedure voor te bereiden.

Door de maatschappelijke onrust die door de vorige openbare selectieprocedure is veroorzaakt wil het college de nieuwe uitgifte zo transparant mogelijk maken. Het nieuwe plan van aanpak wordt op 13 mei 2025 voorgelegd aan de gemeenteraad om opiniërend te bespreken. Hiermee krijgen de raadsleden, en daarmee de gemeenschap, zicht op hoe de nieuwe pachtovereenkomst tot stand komt. De uitkomst van de opiniërende bespreking zal, indien haalbaar, verwerkt worden in het definitieve plan van aanpak.

Geleerde lessen verwerkt in plan van aanpak

Op 27 maart 2025 zijn de geleerde lessen van het college gedeeld. Deze lessen zijn verwerkt in het nieuwe plan van aanpak. Dit betekent dat er transparanter gewerkt gaat worden, dat er samenwerking wordt gezocht met verschillende partners en verschillende beleidsterreinen en dat er wordt ingezet op directe communicatie waarbij ruimte zal zijn voor signalen vanuit de omgeving. In dit nieuwe plan van aanpak worden de huidige pachters en potentiële inschrijvers actief ingelicht en betrokken. Daarnaast zijn de aanbevelingen uit de vele brieven, petitie en andere input waar mogelijk verwerkt.

Stappenplan

Het plan van aanpak bestaat uit een stappenplan voor de komende periode, waarmee de gemeente kan komen tot een zorgvuldige selectieprocedure die aan de criteria van het Didam-arrest voldoet. Een eerste stap is richting kiezen voor de inhoud van de uitgifte. Het doel is om met relevante partijen en personen te spreken voordat er wordt begonnen van het schrijven van de nieuwe uitgiftevoorwaarden. Dit geeft de omgeving de kans om belangrijke punten in te brengen, en om vanaf het begin bewuste keuzes te maken die bijdragen aan het beleid van de gemeente zoals recent vastgesteld in de Omgevingsvisie. De stappen uit het plan van aanpak zien er als volgt uit:

Fase 0: vooronderzoek
Fase 1: betrekken stakeholders
Fase 2: bijstellen van de uitgiftevoorwaarden
Fase 3: presentatie concept voor de uitgiftevoorwaarden en selectiecriteria
Fase 4: verpachtingsprocedure: openbaar en transparant
Fase 5: nazorg

Bekijk het volledige plan van aanpak zoals geagendeerd voor de commissie ruimte op 13 mei 2025.

Waarom is de lopende procedure beëindigd?

Op 29 januari 2025 is de uitslag van de openbare selectieprocedure voor de pacht (huur) van vijf stukken (clusters) agrarische grond in Teylingen bekend gemaakt. De uitkomst van de openbare selectieprocedure heeft bij de betrokken agrariërs in het gebied, de samenleving, buurgemeenten, de provincie en het Rijk en anderen tot veel vragen geleid. Het college betreurt het dat de uitkomst bij een aantal agrariërs tot veel verdriet en onzekerheid heeft geleid en dat er maatschappelijke onrust is ontstaan. Dat is nooit de bedoeling geweest.

Het college van burgemeester en wethouders heeft aanvullend extern juridisch advies gevraagd of de gevolgde openbare selectieprocedure voldoet aan de regels volgend uit het Didam-arrest. Uit het advies blijkt dat de gevolgde openbare selectieprocedure op een aantal onderdelen niet, of niet volledig, aan deze regels heeft voldaan. Dit is aanleiding geweest voor het college om op dinsdag 11 februari 2025, de voorlopige gunning van alle percelen in te trekken. De redenen hiervoor zijn:

Voor het inschrijven zijn de selectiecriteria en de puntentoedeling niet bekend gemaakt. Hierdoor konden inschrijvers niet de juiste draagwijdte van de selectiecriteria begrijpen voorafgaand aan de procedure;
Daarnaast moet bij een voorlopige gunningsbeslissing worden uitgelegd welke relevante redenen ervoor hebben gezorgd dat deze beslissing is genomen. In de voorlopige gunningsbeslissing, van 28 januari 2025, staat onvoldoende uitgelegd hoe de gunningscriteria zijn toegepast bij de beoordeling van de inschrijvingen.

Tijdelijke bruikleenovereenkomsten

Na het intrekken van de voorlopige gunning heeft de gemeente Teylingen de huisadvocaat gevraagd in kaart te brengen wat de juridische korte termijn gevolgen zijn van het intrekken van de voorlopige gunning van de pachtgronden in Warmond. Om de gewenste continuïteit voor de boeren en de gronden te waarborgen heeft het college besloten de zittende boeren (indien van toepassing) een tijdelijke bruikleenovereenkomst aan te bieden waarbij zij tot en met 31 december 2025 - in afwachting van een nieuwe procedure – in ieder geval zonder vergoeding gebruik kunnen blijven maken van de grond.

Meer informatie over de juridische gevolgen op korte termijn leest u  op de webpagina.

Geleerde lessen

Het college heeft tijdens de ingelaste raadsvergadering op 12 februari 2025 aangegeven om binnen 4 tot 6 weken te komen met een overzicht van de geleerde lessen van het college zelf, terugkijkend op de gevoerde openbare selectieprocedure. Vooruitlopend hierop is tijdens de raadsvergadering zelf al aangegeven dat het college concludeerde dat de transparantie van het proces beter had gemoeten en er beter gekeken had moeten worden naar een realistische planning voor de betrokken boeren. In een raadsbrief van 27 maart 2025 informeerde het college de gemeenteraad over deze geleerde lessen rondom de gevoerde openbare selectieprocedure.

Bekijk ook de raadsbrief ‘Geleerde lessen openbare selectieprocedure pachtgronden’.

Plan van aanpak

Door de maatschappelijke onrust die door de vorige openbare selectieprocedure is veroorzaakt wil het college de nieuwe uitgifte zo transparant mogelijk maken. Normaliter betreft een pachtuitgifte een vorm van uitvoering waarover de gemeenteraad alleen in grote lijnen geïnformeerd hoeft te worden. Nu wordt het nieuwe plan van aanpak op 13 mei 2025 voorgelegd aan de gemeenteraad om opiniërend te bespreken. Hiermee krijgt de gemeenteraad, en daarmee de gemeenschap, zicht op hoe de nieuwe pachtovereenkomst tot stand komt. De uitkomst van de opiniërende bespreking zal, indien haalbaar, verwerkt worden in het definitieve plan van aanpak.

Het college vindt dit nodig omdat er een breuk is ontstaan in het vertrouwen door de vorige pachtuitgifte. Hoewel een selectieprocedure altijd winnaars en verliezers kent, moeten de resultaten uitlegbaar en onderbouwd zijn. Dat was bij de vorige openbare selectieprocedure onvoldoende het geval. Door nu zo transparant mogelijk te werken, dat ook het proces naar de nieuwe pachtuitgifte vooraf ter inzage ligt, hoopt het college stappen bij te dragen aan het herstel van het vertrouwen.

Bekijk ook het plan van aanpak zoals geagendeerd voor de commissie ruimte op 13 mei 2025.